Volgens ‘Wikipedia’ is een smaragd de ‘koning’ van de edelstenen. Ierland wordt in menig literatuur ‘The Emerald Isle’ genoemd, vrij vertaald ‘Het eiland van smaragd’ verwijzend naar het alomtegenwoordige groen dat er is terug te vinden. Naar ons aanvoelen, en het voorgaande indachtig, kon er geen betere naam gekozen worden voor deze arassarie: hij toont voor 90% groen.
Herkomst. De smaragd arassarie (Aulacorhynchus prasinus) is een wonderschone soort die zijn herkomst vindt in de Midden-Amerikaanse landen Mexico, Costa Rica en Panama en in de Zuid-Amerikaanse landen Venezuela en Bolivië. Hij houdt van hoger gelegen gebieden tussen 1600 en 3000 meter boven de zeespiegel. Het spreekt voor zich dat hij daar berg- en regenwouden bewoont, hoewel, naar Wilson verhaalt, er bij een echt hoge temperatuur ook beschutting wordt gezocht in lager gelegen, lees meer bos- en schaduwrijkere, gebieden. Dezelfde auteur schrijft dat arassaries in het algemeen makkelijk te observeren vogels zijn en dat kunnen we alleen maar bevestigen. Naast de smaragd arassarie hebben we ook de halsband arassarie (Pteroglossus torquatus) en de vuursnavel arassarie (Pteroglossus frantzii) kunnen fotograferen.
Levenswijze. In de veel te korte tijd dat we in Costa Rica waren is het ons opgevallen dat we nooit meer dan twee arassaries samen gezien hebben. Een enkeling en/of twee vogels dat wel, maar nooit meer. Wilson er opnieuw bijgehaald en die spreekt onze ervaringen niet tegen maar stelt dat er in de periode augustus en september wel kleine groepen samen kunnen gezien worden. Het zou om meerdere paren met jongen gaan die gezamenlijk op zoek gaan naar voedsel.
Voedsel. Het zal u wellicht niet verbazen dat ook arassaries verwoede bessen- en vruchteneters zijn. Buiten de kweektijd kunnen ze als vegetariërs beschouwd worden, alleen als er jongen te voeden zijn spelen dierlijke eiwitten in de voeding mee. In de hiervoor vermelde landen is er aan natuurlijke bessen- en fruitsoorten geen gebrek. Bij het benaderen van voedsel, en dan zeker bij het nuttigen ervan, speelt de zeer opvallende snavel een niet onbelangrijke rol. Met behulp van de bek kunnen onder andere bessen geplukt worden aan de uiteinden van takken waar anders moeilijk, of soms niet, kan bijgekomen worden omdat die twijgen gewoon onder het gewicht van de vogel of vogels plooien/breken. Maar toch graag nog volgende kanttekening. Bij het eten van fruit speelt die snavel, naar ons aanvoelen, niet altijd in het voordeel. We hebben gezien dat het voor arassaries niet evident is om bijvoorbeeld stukken uit een mango te bijten. Meerdere stukjes vallen gewoon op de grond en dat kan toch de bedoeling niet zijn? Andere vruchtenetende soorten daarentegen als tangara’s en organisten of nog trogons hebben daar duidelijk veel minder moeite mee. Iedere uitgebeten hap verdwijnt bij hen keurig in het keelgat.
Details. Grootte: ± 35 centimeter. Gewicht: 160 gram. Snavel: indrukwekkend, hij beïnvloedt niet alleen de grootte van de vogel maar hij is bovendien mooi gekleurd. De bovensnavel, die een naar voor gerichte curve toont, is meerkleurig. Hij is geel bovenaan, zwart onderaan maar wie goed naar de foto’s kijkt merkt ook een wat rode bijkleur. De ondersnavel kleurt volledig zwart. Poten: van het zygodactyle type (twee tenen vooraan, twee tenen achteraan), grijs van kleur.
Lichaam. Als aangegeven bestaat de bevedering voor 90% uit een mooie groene kleur waar evenwel enkele kleurennuances kunnen opgemerkt worden. Opvallend is de witte lijn aan de snavelbasis en de blauwgekleurde onderwang, kin en keel. Op de onderstuit zien we een bruine tint. Man en pop zijn in hun uiterlijke verschijningsvorm identiek aan elkaar.
Balts. De broedgebieden worden eind november, begin december bezet maar van broeden is nog lang geen sprake. Zoals u weet gaat de balts, het verleiden van de partner, de eigenlijke kweektijd vooraf. Bij arassaries bestaat dit door het aanbieden van voedsel aan de partner. Die verleidingstechniek bestaat bij meerdere vogelsoorten. Ook bijvoorbeeld pestvogel en ijsvogel doen dit.
Nest & eieren. De eigenlijke broedtijd begint in februari. Alle arassaries zijn holenbroeders, dus ook de emerald. Het
nest wordt teruggevonden tussen twee en dertig meter boven de grond. Een oud spechtennest is hiervoor goed geschikt maar ook natuurlijke holten/spleten worden gebruikt. Er wordt geen nest gebouwd. Net als bij spechten en parkieten worden de drie tot vier eieren gelegd op het hout. Arassaries zijn als gesteld holenbroeders, dus zijn de eieren witgekleurd.
Jongen. Naar wordt beweerd broeden man en pop en de broedtijd is zestien dagen. De jongen worden blind en donsloos geboren. Alle leden van de familie Ramphastidae zijn trage groeiers. Het duurt vijf weken voor de jongen volledig bepluimd zijn. En dan blijven ze nog een week in het nest voor eraan uitvliegen gedacht wordt. Voor de nacht keren de jongen terug naar het nest en dit gedurende één tot twee weken. En nog, voor het grootbrengen van de juveniele vogels worden de oudervogels vleeseters. Kleine reptielen, grote insecten, kleine vogeljongen … zijn voor hen echt niet veilig. Uitvliegende jongen lijken onmiskenbaar op hun ouders maar zijn, als zo vaak, kleiner en minder scherp gekleurd.
Literatuur
- Animal Diversity Web.
- A Guide tot the Birds of Mexico and Northern-Central America by Steve N. G. Howell, Sophie Webb.
- Birds of Costa-Rica by Richard Garrigues and Robert Dean.
- Diverse plaatselijke gidsen waaronder Greivin Gonzalez, mondeling.
This content has been Digiproved © 2021 Danny Roels